Боловсруулж байгаа хуулийн төслийн мэдээлэл

МОНГОЛ УЛСЫН ХУУЛЬ
2022 оны 6-р сарын 16 өдөр
Ulaanbaatar city
ГЭРИЙН ТЭЖЭЭВЭР АМЬТНЫ ТУХАЙ

НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ
НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ
1 дүгээр зүйл. Хуулийн зорилт
1.1. Энэ хуулийн зорилт нь нийтийн эрүүл мэндийг хамгаалах, гэрийн тэжээвэр амьтныг бүртгэх, асран хамгаалах, түр харах, үржүүлэх, хүчирхийллээс хамгаалах, эзэнгүй амьтны тоо толгойг бууруулахтай холбоотой харилцааг зохицуулахад оршино.
2 дугаар зүйл. Гэрийн тэжээвэр амьтны тухай хууль тогтоомж
2.1. Гэрийн тэжээвэр амьтны тухай хууль тогтоомж нь Монгол Улсын Үндсэн хууль, Мал, амьтны эрүүл мэндийн тухай хууль, энэ хууль болон эдгээртэй нийцүүлэн гаргасан хууль тогтоомжийн бусад актаас бүрдэнэ.
2.2. Монгол Улсын олон улсын гэрээнд энэ хуульд зааснаас өөрөөр заасан бол олон улсын гэрээний заалтыг дагаж мөрдөнө.
3 дугаар зүйл. Хуулийн нэр томьёоны тодорхойлолт
3.1. Энэ хуульд хэрэглэсэн дараах нэр томьёог дор дурдсан утгаар ойлгоно:
3.1.1. гэрийн тэжээвэр амьтан” гэж нохой, муур болон ашиг шимийг нь ашиглахаас бусад зорилгоор гэршүүлсэн, хүнтэй хамт амьдрах боломжтой Мал, амьтны эрүүл мэндийн тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1.1, 4.1.2, 4.1.3-т зааснаас бусад амьтныг;
3.1.2. асран хамгаалагч” гэж гэрийн тэжээвэр амьтныг энэ хуульд заасан журмын дагуу өөрийн нэр дээр бүртгүүлсэн иргэнийг;
3.1.3. түр харагч” гэж гэрийн тэжээвэр амьтныг өөрийн хараа хяналтад байлгаж буй асран хамгаалагчаас бусад иргэнийг;
3.1.4. эзэнгүй амьтан” гэж бусдын асран хамгаалалт, хараа хяналтад байхгүй гэрийн тэжээвэр амьтныг;
3.1.5. үржил хязгаарлах мэс ажилбар” гэж мал эмнэлгийн үйлчилгээний нэгжээр гэрийн тэжээвэр амьтныг хөнгөлөх, сав, өндгөвчийг авах, үр тогтсон үед савыг үр хөврөлтэй нь авах мэс ажилбарыг;
3.1.6. түр байрлуулан асрамжлах газар” гэж эзэнгүй амьтныг асран хамгаалагчтай болох хүртэл түр хараа хяналтдаа байлгах зорилгоор энэ хуульд заасан журмын дагуу зөвшөөрөл авсан
3.1.7. “нохой, муур үржүүлэгч” гэж энэ хуульд заасан журмын дагуу нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөлтэй
4 дүгээр зүйл. Гэрийн тэжээвэр амьтантай холбоотой харилцаанд баримтлах зарчим
4.1. Гэрийн тэжээвэр амьтантай холбоотой харилцаанд энэрэнгүй хандах, хүчирхийллээс ангид байлгах зарчмыг баримтална.

ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ
АСРАН ХАМГААЛАГЧ, ТҮР ХАРАГЧИЙН ЭРХ, ҮҮРЭГ
5 дугаар зүйл. Иргэн асран хамгаалагч болох үндэслэл
5.1. Иргэнд гэрийн тэжээвэр амьтны асран хамгаалагчийн эрх, үүрэг дараах үндэслэлээр үүснэ:
5.1.1.гэрийн тэжээвэр амьтныг бусдаас хуульд заасны дагуу шилжүүлэн авах; 5.1.2.эзэнгүй амьтныг асран хамгаалалтад авах; 5.1.3.өөрийн гэрийн тэжээвэр амьтны үр төлийг асран хамгаалалтад авах.
6 дугаар зүйл. Асран хамгаалагчид тавигдах шаардлага
6.1. Асран хамгаалагч нь дараах шаардлагыг хангасан байна:
6.1.1.18 насанд хүрсэн, эрх зүйн бүрэн чадамжтай; 6.1.2.гэрийн тэжээвэр амьтныг хоол, орон байраар хангах, эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээнд хамруулах орлогын эх үүсвэртэй байх;
6.2. Нохой, муурын асран хамгаалагч нь энэ хуулийн 6.1-т заасан шаардлагаас гадна асран хамгаалагчийн сургалтад хамрагдсан байна.
7 дугаар зүйл. Нохой, муурын асран хамгаалагчийн сургалт
7.1. Нохой, муурын асран хамгаалагчийн сургалтыг энэ хуулийн 7.2-т заасан хуулийн этгээд зохион байгуулна.
7.2. Нохой, муурын асран хамгаалагчийн сургалт зохион байгуулах хуулийн этгээд мал, амьтны эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллагад хүсэлтийг сургалтын хөтөлбөрийн хамт хүргүүлж, бүртгүүлсэн байна.
7.3. Нохой, муурын асран хамгаалагчийн сургалтын хөтөлбөр нь дараах агуулгатай байна:
7.3.1.энэ хуульд заасан асран хамгаалагчийн эрх, үүрэг; 7.3.2.нохой, муурын төрөл, үүлдрийн онцлог, хооллолт, эрүүл мэнд, арчилгаа болон холбогдох бусад зөвлөмж, мэдээлэл.
8 дугаар зүйл. Асран хамгаалагч, түр харагчийн эрх
8.1. Асран хамгаалагч нь дараах эрх эдэлнэ:
8.1.1. бусдын хууль буюу гэрээгээр олгогдсон эрхийг зөрчихгүйгээр гэрийн тэжээвэр амьтныг асран хамгаалах;
8.1.2. гэрийн тэжээвэр амьтныг хуульд заасны дагуу бусдад шилжүүлэх;
8.1.3. гэрийн тэжээвэр амьтан тэжээснийхээ төлөө аливаа ялгаварлан гадуурхалт, хүчирхийллээс ангид байх;
8.1.4. хуульд заасны дагуу олон нийтийн газар, орон сууцны орчны газар, гудамж, талбайд гэрийн тэжээвэр амьтантай чөлөөтэй зорчих.
8.2. Түр харагч нь энэ хуулийн 8.1.2-т зааснаас бусад асран хамгаалагчийн эрхийг эдэлнэ.
8.3. Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний эрхийн тухай хуулийн 4.1.12-т заасан хөтөч нохойтой олон нийтийн газар, орон сууцны орчны газар, гудамж, талбай болон олон нийтийн үйлчилгээний газар чөлөөтэй зорчих, нэвтрэх, үйлчлүүлэх эрхтэй.
9 дугаар зүйл. Асран хамгаалагч, түр харагчийн үүрэг
9.1. Асран хамгаалагч, түр харагч нь дараах үүрэг хүлээнэ:
9.1.1. олон нийтийн газар гэрийн тэжээвэр амьтантай зорчихдоо тухайн амьтны төрөл, биеийн хэмжээнд тохирсон хүзүүвч, хошуувч, цүнх, хөтөлгөө зэрэг зориулалтын хэрэгсэлтэй авч явах;
9.1.2. гэрийн тэжээвэр амьтан бусдын эрх, амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгөд хохирол учруулахаас урьдчилан сэргийлэх;
9.1.3. гэрийн тэжээвэр амьтан ашиглан бусад хүн, амьтныг айлган сүрдүүлэхгүй байх;
9.1.4. гэрийн тэжээвэр амьтныг хоол хүнсээр хангах, халдварт өвчин, бэртэл гэмтэл авахаас урьдчилан сэргийлэх;
9.1.5. гэрийн тэжээвэр амьтныг зориулалтын буюу улирлын онцлогт тохирсон, агаар солилцоо сайтай, байгалийн гэрэл нэвтрэх боломжтой, хөдлөх хангалттай орон зай бүхий байр, үүр, орчин нөхцөлөөр хангах;
9.1.6. гэрийн тэжээвэр амьтныг цэвэр, аюулгүй орчинд байлгах;
9.1.7. гэрийн тэжээвэр амьтан орон сууц, хашаанаас хараа хяналтгүй гарахгүй байх, бусад амьтан орохгүй байх нөхцөлийг бүрдүүлэх;
9.1.8. гэрийн тэжээвэр амьтан өвдсөн, бэртсэн тохиолдолд анхан шатны тусламж үзүүлж, мал эмнэлгийн үйлчилгээний нэгжид хандах, тусламж үйлчилгээ авах.
9.2. Нохой, муурын асран хамгаалагч нь энэ хуулийн 9.1-т зааснаас гадна дараах үүрэг хүлээнэ:
9.2.1. нохой, мууранд бичил чип суулгуулж, бүртгүүлэх;
9.2.2. нохой, муурыг галзуу өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх тарилгад жил бүр, халдварт өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх тарилгад гурваас доошгүй удаа, туулгад улирал тутам хамруулах;
9.2.3. нохой, муур төрснөөс хойш зургаагаас арван хоёр сарын дотор үржил хязгаарлах мэс ажилбар хийлгэх;
9.2.4. нохой, муурын хүзүүвч эсхүл цээживчинд асран хамгаалагчтай холбоо барих мэдээлэл бүхий пайз байршуулах;
9.2.5. олон нийтийн газар, авто зам, гудамж, талбай, орон сууцны орчны газар, цахилгаан болон явган шат, орц, хонгилыг нохой, муурын ялгадсаар бохирдуулахгүй байх, бохирдуулсан тохиолдолд орчныг цэвэрлэж, ялгадсыг зориулалтын хогийн сав болон цэгт хаях;
9.2.6. нохой, муурыг хүүхдийн тоглоомын талбай, цэцэрлэгийн талбайд салхилуулахгүй байх;
9.2.7. нохой, муурыг тав хоногоос дээш хугацаагаар хараа хяналтгүй орхихгүй байх;
9.2.8. гэр хороолол, амины орон сууц, зуслангийн хашаанд нохойг уях тохиолдолд зориулалтын хүзүүвч, гурван метрээс багагүй урттай гүйлгээ уяа ашиглах.
9.3. Нохой, муурыг түр харагч нь энэ хуулийн 9.2.5-9.2.8-д заасан үүрэг хүлээнэ.

ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ
НОХОЙ, МУУРЫН НЭГДСЭН БҮРТГЭЛ
10 дугаар зүйл. Нохой, муурын нэгдсэн бүртгэл
10.1. Асран хамгаалагч, нохой, муур үржүүлэгч дор дурдсан хугацаанд нохой, муурыг мал эмнэлгийн үйлчилгээний нэгжид бичил чип суулгуулж, харьяа сум, баг, хорооны Засаг даргад бүртгүүлнэ:
10.1.1. нохой, муурыг төрснөөс хойш 50 хоногийн дотор;
10.1.2. бичил чип суулгуулаагүй нохой, муурыг шилжүүлэн авснаас хойш 30 хоногийн дотор.
10.2. Асран хамгаалагч, нохой, муур үржүүлэгч нь дараах тохиолдолд 30 хоногийн дотор харьяа сум, баг, хорооны Засаг даргад хандаж, нохой, муурын нэгдсэн бүртгэлд өөрчлөлт оруулна:
10.2.1. .бичил чип суулгуулсан, нохой, муурын нэгдсэн бүртгэлд бүртгүүлсэн нохой, муурыг шилжүүлж авсан;
10.2.2. нохой, муур үхсэн.
10.3. Нохой, муур үржүүлэгч нь үржлийн нохой, муур болон түүний үр төлийг хуулийн этгээдийн нэр дээр бүртгүүлнэ.
10.4. Нохой, муурын хаягийн бүртгэл нь асран хамгаалагчийн байнга оршин суугаа газрын хаягаар тодорхойлогдоно.
10.5. Нохой, муурын бичил чип нь дахин давтагдашгүй дугаар бүхий, олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн стандартын шаардлага хангасан байна.
10.6. Нохой, муурын бичил чипний стандартыг мал, амьтны эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага тогтооно.
11 дүгээр зүйл. Нохой, муур бүртгүүлэхэд тавигдах шаардлага
11.1. Асран хамгаалагч энэ хуулийн 10.1.1, 10.1.2, 10.2.1-т заасан үндэслэлээр нохой, муурын нэгдсэн бүртгэлд бүртгүүлэхэд доор дурдсан баримт бичгийг бүрдүүлнэ:
11.1.1.иргэний цахим үнэмлэх; 11.1.2.энэ хуулийн 6.1.2-т заасан орлогын эх үүсвэрийг нотлох баримт; 11.1.3.энэ хуулийн 6.2-т заасан асран хамгаалагчийн сургалтад хамрагдсан болохыг нотлох баримт; 11.1.4.нохой, муурын эрүүл мэндийн дэвтэр, бичил чипний дугаар.
11.2. Сум, баг, хорооны Засаг дарга нь энэ хуулийн 11.1-т заасан баримт бичгийг шалгасны үндсэн дээр нохой, муурын мэдээллийг энэ хуулийн 12.1-т заасан бүртгэлийн системд бүртгэнэ.
12 дугаар зүйл. Нохой, муурын бүртгэлийн систем
12.1. Мал, амьтны эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага нь нохой, муурын бүртгэлийн системийг хөгжүүлж, хөтөлнө.
12.2. Энэ зүйлийн 12.1-т заасан бүртгэлийн системд нохой, муурын дараах мэдээллийг тусгана:
12.2.1.бичил чипний дугаар 12.2.2.төрөл, үүлдэр, нэр; 12.2.3.төрсөн он, сар, өдөр, нас, хүйс; 12.2.4.асран хамгаалагчийн овог, нэр; 12.2.5.асран хамгаалагчийн иргэний бүртгэлийн дугаар; 12.2.6.асран хамгаалагчийн байнга оршин суугаа хаяг; 12.2.7.үхсэн он, сар, өдөр.

ДӨРӨВДҮГЭЭР БҮЛЭГ
ЭЗЭНГҮЙ АМЬТАНТАЙ ХОЛБООТОЙ ХАРИЛЦАА
13 дугаар зүйл. Эзэнгүй нохой, муурын тоо толгойг бууруулах
13.1. Бүх шатны Засаг дарга харьяа нутаг дэвсгэртээ эзэнгүй нохой, муурын тоо толгойг бууруулах ажлыг хэрэгжүүлнэ.
13.2. Эзэнгүй нохой, муурын тоо толгойг бууруулахад дараах зарчмыг баримтална:
13.2.1.харгис хэрцгий арга хэрэглэхгүй байх; 13.2.2.үржил хязгаарлах аргыг нэн тэргүүнд эрхэмлэх; 13.2.3.олон нийтийн газар, авто зам, гудамж, талбай, хүн амын суурьшлын бүсэд устгахгүй байх; 13.2.4.нийтийн эрүүл мэнд, нийгмийн сэтгэл зүйд сөрөг нөлөөлөл үзүүлэхгүй байх; 13.2.5.энэ хуульд заасан бусад.
13.3. Эзэнгүй нохой, муурын тоо толгойг бууруулах ажлыг зохион байгуулах журмыг энэ хуульд нийцүүлэн аймаг, нийслэлийн Засаг дарга батална.
14 дүгээр зүйл. Алдагдсан гэрийн тэжээвэр амьтан
14.1. Гэрийн тэжээвэр амьтан алдагдсан тохиолдолд асран хамгаалагч, түр харагч 48 цагийн дотор тухайн сум, дүүргийн цагдаагийн байгууллагад мэдэгдэж, бүртгүүлнэ.
14.2. Алдагдсан гэрийн тэжээвэр амьтныг олсон этгээд нь тухайн сум, дүүргийн цагдаагийн байгууллагад мэдэгдэж, бүртгүүлнэ.
14.3. Алдагдсан гэрийн тэжээвэр амьтныг олсон этгээд тухайн гэрийн тэжээвэр амьтны асран хамгаалагч буюу шаардах эрх бүхий этгээдэд гэрийн тэжээвэр амьтныг буцаан өгөх үүрэгтэй.
14.4. Алдагдсан гэрийн тэжээвэр амьтныг олсон этгээд асран хамгаалагч, нохой, муур үржүүлэгчээс тухайн амьтныг түр харах, хамгаалах, асран хамгаалагчийг олохтой холбогдон гарсан зардлыг шаардах эрхтэй.
14.5. Сум, дүүргийн цагдаагийн байгууллага, мал эмнэлгийн үйлчилгээний нэгж нь бичил чип унших төхөөрөмжтэй байна.

ТАВДУГААР БҮЛЭГ
НОХОЙ, МУУР ҮРЖҮҮЛЭХ ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА
15 дугаар зүйл. Нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа
15.1. Нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагааг энэ хуульд заасан нөхцөл, журмын дагуу зөвшөөрөл авсан ашгийн төлөө хуулийн этгээд эрхэлнэ.
15.2. Нохой, муур үржүүлэх гэдэгт нохой, муурыг нэг болон түүнээс дээш удаа үржүүлэх үйл ажиллагааг ойлгоно.
16 дугаар зүйл. Нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл
16.1. Нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл хүсэгч нь энэ зүйлийн 16.2-т заасан баримт бичгийг мал, амьтны эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллагад гаргах бөгөөд 16.5, 18.1.3-д зааснаас бусад тохиолдолд өргөдлийг хүлээн авахаас татгалзах эрхгүй.
16.2. Нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл хүсэгч дараах баримт бичгийг бүрдүүлнэ:
16.2.1.зөвшөөрөл хүссэн өргөдөл; 16.2.2.энэ хуулийн 21.1.1-т заасан шаардлага хангасан нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа явуулах орон байрны хэмжээ, нөхцөл байдлыг харуулсан гэрэл зураг, хаягийн нотлох баримт; 16.2.3.хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээний хуулбар, хуулийн этгээдийн дүрмийн хуулбар; 16.2.4.улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн баримт; 16.2.5.үржүүлэх нохой, муурын төрөл, үүлдэр, хүйс, тоо толгой, чипний дугаарын мэдээлэл;
16.3. Мал, амьтны эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага, нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа явуулах орон байрны нөхцөл байдалтай биечлэн танилцах эрхтэй.
16.4. Нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл хүссэн өргөдөл, түүнд хавсаргасан баримт бичгийн бүрдэл хангаагүй бол өргөдөл хүлээн авсан этгээд энэ тухай өргөдөл хүлээн авснаас хойш ажлын 3 хоногийн дотор зөвшөөрөл хүсэгчид бичгээр, эсхүл цахим хэлбэрээр мэдэгдэнэ.
16.5. Мал, амьтны эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийг хүчингүй болгосон тохиолдолд тухайн этгээдээс 1 жилийн дотор дахин зөвшөөрөл хүссэн өргөдлийг хүлээж авахгүй.
17 дугаар зүйл. Нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл олгох
17.1. Мал, амьтны эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл хүссэн өргөдөл, холбогдох бусад баримт бичгийг хянан үзэж, зөвшөөрөл олгох эсэх тухай асуудлыг хуульд өөрөөр заагаагүй бол өргөдөл хүлээн авснаас хойш ажлын 21 өдрийн дотор шийдвэрлэнэ.
17.2. Нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл олгохоос татгалзсан бол татгалзсан үндэслэлийг тодорхой зааж бичгээр хариу өгнө.
17.3. Мал, амьтны эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл олгосон, хүчингүй болгосон тухай мэдээллийг шийдвэрийн хамт тухайн шийдвэр гарснаас хойш ажлын долоон өдрийн дотор харьяа татварын албанд хүргүүлнэ.
17.4. Энэ хуулийн 17.1-т заасан хугацааг нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл хүссэн өргөдөл, түүнд хавсаргасан баримт бичгийн бүрдэл хангасан өдрөөс эхлэн тоолно.
17.5. Нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийг 3 жилийн хугацаагаар олгоно.
18 дугаар зүйл. Нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл олгохоос татгалзах үндэслэл
18.1. Мал, амьтны эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага дараах үндэслэлээр нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл олгохоос татгалзана:
18.1.1. энэ хуулийн 16.4-т заасны дагуу ирүүлсэн зөвшөөрөл хүссэн өргөдөл, түүнд хавсаргасан баримт бичгийн бүрдэл хангаагүй тухай зөвшөөрөл хүсэгчид мэдэгдсэн боловч ажлын 21 өдөрт багтаан нэмэлт баримт бичгийг ирүүлээгүй эсхүл ирүүлсэн баримт бичиг нь шаардлага хангаагүй;
18.1.2. нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх орон байр нь энэ хуулийн 21.1.1-т заасан шаардлага хангаагүй;
18.1.3. зөвшөөрөл хүсэгч нь иргэн, эсхүл ашгийн төлөө бус хуулийн этгээд бол;
18.1.4. зөвшөөрөл хүсэгч нь энэ хуулийн 23.1.5, 23.1.6-т заасан үндэслэлээр зөвшөөрлөө хүчингүй болгуулсан бол;
18.1.5. зөвшөөрөл хүсэгч хуулийн этгээдийн хувьцаа эзэмшигч, эрх бүхий албан тушаалтан нь эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах газрын гүйцэтгэх захирал, удирдах зөвлөлийн гишүүн бол.
19 дүгээр зүйл. Нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийн гэрчилгээнд тусгах мэдээлэл
19.1. Нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийн гэрчилгээнд доор дурдсан зүйлийг тусгана:
19.1.1.зөвшөөрлийг олгосон байгууллагын нэр; 19.1.2.зөвшөөрөл эзэмшигчийн нэр, регистрийн дугаар, хаяг; 19.1.3.эрхлэх үйл ажиллагааны төрөл; 19.1.4.зөвшөөрлийн хугацаа; 19.1.5.зөвшөөрлөөр эрхлэх үйл ажиллагаанд тавих нөхцөл, шаардлага; 19.1.6.зөвшөөрлийн дугаар, олгосон он, сар, өдөр; 19.1.7.зөвшөөрөл олгосон байгууллагын эрх бүхий албан тушаалтны гарын үсэг, тамга.
20 дугаар зүйл. Нохой, муур үржүүлэгчийн хөтлөх бүртгэл
20.1. Нохой, муур үржүүлэгч нохой, муурын талаар дараах бүртгэлийг хөтөлж, өөрчлөлтийг тухай бүр бүртгэнэ:
20.1.1.төрөл, үүлдэр, тоо толгой, нас, хүйс, чипний дугаар; 20.1.2.нийлүүлсэн нохой, муурын төрөл, үүлдэр, нас, чипний дугаар, нийлүүлсэн огноо; 20.1.3.төрөлт, үр төлийн тоо, хүйс; 20.1.4.нас баралт; 20.1.5.үржил хязгаарлах мэс ажилбар хийлгэсэн нохой, муурын мэдээлэл; 20.1.6.худалдсан, бусдад шилжүүлсэн тохиолдолд шилжүүлэн авсан этгээдийн мэдээлэл.
20.2. Нохой, муур үржүүлэгч нь энэ зүйлийн 20.1-т заасан эхний хагас жилийн тайланг жил бүрийн 07 дугаар сарын 20-ны өдрийн дотор, жилийн тайланг дараа оны 01 дүгээр сарын 20-ны өдрийн дотор мал, амьтны эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллагад хүргүүлнэ.
21 дүгээр зүйл. Нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаанд тавигдах нийтлэг шаардлага
21.1. Нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэхэд дараах нийтлэг шаардлага тавигдана:
21.1.1. нохой, муурыг төрөл, үүлдрийн онцлог, биеийн хэмжээнд тохирсон, хөдөлгөөн хязгаарлахгүй орон зай бүхий талбайтай, агаар солилцоо сайтай, улирлын онцлогт тохирсон, байгалийн гэрэл нэвтрэх боломжтой, эрүүл ахуйн шаардлага хангасан орон байранд ангилан байрлуулах;
21.1.2. нэг наснаас дээш, найман наснаас доош нохой, муурыг үржүүлэх;
21.1.3. нохой, муурыг жилд нэгээс дээшгүй удаа үржүүлэх;
21.1.4. мал эмнэлгийн үйлчилгээний нэгж, эсхүл малын эмчтэй хамтран ажиллах;
21.2. Нохой, муур үржүүлэгч энэ хуулийн 9.2.3-т зааснаас бусад асран хамгаалагчийн үүргийг хүлээнэ.
22 дугаар зүйл. Нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийг сунгах
22.1. Нохой, муур үржүүлэгч нь нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийн хугацаа дуусахаас 30 хоногийн өмнө зөвшөөрлийг сунгуулах тухай хүсэлтэд доор дурдсан баримт бичгийг хавсаргаж мал, амьтны эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллагад хүргүүлнэ:
22.1.1. нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийн гэрчилгээ;
22.1.2. энэ хуулийн 21.1.1-т заасан шаардлага хангасан нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа явуулах орон байрны хэмжээ, нөхцөл байдлыг харуулсан гэрэл зураг, хаягийн нотлох баримт;
22.1.3. улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн баримт.
22.2. Мал, амьтны эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага энэ хуулийн 22.1-т заасан хүсэлт, түүнд хавсаргасан баримт бичгийг хүлээн авснаас хойш ажлын 10 өдөрт багтааж энэ хуулийн 23 дугаар зүйлд заасан үндэслэл байгаа эсэхийг хянаж, зөрчилгүй бол зөвшөөрлийн хугацааг анх олгосон хугацаагаар сунгана.
22.3. Нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийг сунгахаас татгалзсан тохиолдолд татгалзсан үндэслэлийг тодорхой зааж, энэ зүйлийн 22.2-т заасан хугацааны дотор бичгээр хариу өгнө.
23 дугаар зүйл. Нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийг хүчингүй болгох
23.1. Нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийг дараах тохиолдолд хүчингүй болгоно:
23.1.1. нохой, муур үржүүлэгч хүсэлт гаргасан;
23.1.2. нохой, муур үржүүлэгч хуулийн этгээд татан буугдсан;
23.1.3. нохой, муур үржүүлэгч нийтийн эрх ашиг, эрүүл мэнд, аюулгүй байдал, хүрээлэн байгаа орчинд их хэмжээний хохирол учруулсан нь эрх бүхий байгууллагын шийдвэрээр тогтоогдсон;
23.1.4. энэ хуулийн 21 дугаар зүйлд заасан нийтлэг шаардлагыг хоёр буюу түүнээс дээш удаа зөрчсөн;
23.1.5. энэ хуулийн 26 дугаар зүйлд заасан нохой, муур худалдах, худалдан авах, шилжүүлэхэд тавигдах шаардлагыг зөрчсөн;
23.1.6. энэ хуулийн 47.2-т заасан хүчирхийллийн шинжтэй үйлдэл, эс үйлдэхүйг гаргасан;
23.1.7. зөвшөөрөл, түүнийг баталгаажуулсан баримт бичгийг хуульд зааснаас бусад тохиолдолд бусдад шилжүүлсэн, худалдсан, бэлэглэсэн, барьцаалсан;
23.1.8. нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагааг нэг жилийн хугацаанд явуулаагүй;
23.1.9. зөвшөөрөл авахдаа хуурамч бичиг баримт бүрдүүлсэн нь тогтоогдсон;
23.1.10. энэ хуулийн 20.2-т заасан бүртгэлийн тайлан хүргүүлэх үүргээ биелүүлээгүй, эсхүл гурав буюу түүнээс дээш удаа хугацаа хэтрүүлж хүргүүлсэн;
23.1.11. энэ хуулийн 18.1-т заасан зөвшөөрөл олгохоос татгалзах үндэслэл тогтоогдсон бол.
24 дүгээр зүйл. Нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийг хүчингүй болгох журам
24.1. Мал, амьтны эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийг хүчингүй болгох үндэслэл байгаа тухай мэдсэн даруйд нохой, муур үржүүлэгчид урьдчилан мэдэгдэж, мэдэгдлийг хүргүүлсэн огноог тэмдэглэлд тусгана.
24.2. Энэ хуулийн 24.1-т заасан мэдэгдлийг хүлээн авснаас хойш нохой, муур үржүүлэгч ажлын 10 өдрийн дотор холбогдох тайлбар, баримтыг мал, амьтны эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллагад ирүүлээгүй бол уг хугацаа дууссанаас хойш ажлын 10 өдрийн дотор зөвшөөрлийг хүчингүй болгох асуудлыг шийдвэрлэнэ.
24.3. Нохой, муур үржүүлэгч энэ зүйлийн 24.2-т заасан хугацаанд тайлбар өгөөгүй, мэдэгдэлд заасан үндэслэлд гомдол гаргаагүй бол нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл хүчингүй болгох үндэслэлийг хүлээн зөвшөөрсөнд тооцно.
24.4. Мал, амьтны эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийг хүчингүй болгосон шийдвэрийг нохой, муур үржүүлэгч болон харьяалах татварын албанд ажлын 3 өдрийн дотор бичгээр мэдэгдэнэ.
25 дугаар зүйл. Нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл дуусгавар болох
25.1. Мал, амьтны эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага дараах үндэслэлээр нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийг дуусгавар болгож, холбогдох бүртгэлийг хийнэ:
25.1.1.зөвшөөрлийн хугацаа дууссан бөгөөд нохой, муур үржүүлэгч зөвшөөрлийн хугацааг сунгах хүсэлтийг хуульд заасан хугацаанд гаргаагүй; 25.1.2.мал, амьтны эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага зөвшөөрлийг хүчингүй болгосон.
25.2. Нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл дуусгавар болсон тохиолдолд зөвшөөрөл эзэмшиж байсан этгээд нохой, муур үржүүлэх үйл ажиллагааг нэн даруй зогсоож, хуулийн этгээдийн нэр дээр бүртгэлтэй нохой, муурыг хувь хүн эсхүл энэ хуульд заасан зөвшөөрөлтэй хуулийн этгээдэд шилжүүлнэ.
26 дугаар зүйл. Нохой, муур худалдах, худалдан авах, шилжүүлэх
26.1. Нохой, муурыг гагцхүү нохой, муур үржүүлэгч худалдах эрхтэй.
26.2. Нохой, муур үржүүлэгч нохой, муурыг төрснөөс хойш гурван тун урьдчилсан сэргийлэх тарилгад хамруулсны дараа бусдад шилжүүлнэ.
26.3. Нохой, муурыг төрснөөс хойш 45 хоногийн дотор эхээс нь салгах, худалдах болон бусад хэлбэрээр бусдад шилжүүлэхийг хориглоно.
26.4. Нохой, муур үржүүлэгч нохой, муурыг энэ хуулийн 21.1.1-т заасан шаардлага хангаагүй байр, дэлгүүр эсхүл гар дээрээс худалдахыг хориглоно.
26.5. Нохой, муурыг энэ хуулийн 6.1.1, 6.2-т заасан шаардлага хангасан иргэн эсхүл нохой, муур үржүүлэгчид худалдана.

ЗУРГАДУГААР БҮЛЭГ
ЭЗЭНГҮЙ АМЬТАН ТҮР БАЙРЛУУЛАН АСРАМЖЛАХ ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА
27 дугаар зүйл. Эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаа
27.1. Эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагааг энэ хуульд заасан нөхцөл, журмын дагуу зөвшөөрөл авсан ашгийн төлөө бус хуулийн этгээд эрхэлнэ.
27.2. Эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах гэдэгт арваас дээш нохой, муурыг асран хамгаалагчтай болох хүртэл байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагааг ойлгоно.
28 дугаар зүйл. Эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл
28.1. Эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл хүсэгч нь энэ хуулийн 16.2.1-16.2.4-т заасан баримт бичгийг мал, амьтны эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллагад гаргах бөгөөд энэ зүйлийн 28.3, 29.3.3-т зааснаас бусад тохиолдолд өргөдлийг хүлээн авахаас татгалзах эрхгүй.
28.2. Эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл хүссэн өргөдөл, түүнд хавсаргасан баримт бичгийн бүрдэл хангаагүй бол өргөдөл хүлээн авсан этгээд энэ тухай өргөдөл хүлээн авснаас хойш ажлын 3 өдрийн дотор зөвшөөрөл хүсэгчид бичгээр, эсхүл цахим хэлбэрээр мэдэгдэнэ.
28.3. Мал, амьтны эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийг хүчингүй болгосон тохиолдолд тухайн этгээдээс 1 жилийн дотор дахин зөвшөөрөл хүссэн өргөдлийг хүлээж авахгүй.
29 дүгээр зүйл. Эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл олгох
29.1. Эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийг энэ хуулийн 17.1-17.4-т заасны дагуу олгоно.
29.2. Эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийг 3 жилийн хугацаагаар олгоно.
29.3. Мал, амьтны эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага дараах үндэслэлээр эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл олгохоос татгалзана:
29.3.1. энэ хуулийн 28.2-т заасны дагуу ирүүлсэн зөвшөөрөл хүссэн өргөдөл, түүнд хавсаргасан баримт бичгийн бүрдэл хангаагүй тухай зөвшөөрөл хүсэгчид мэдэгдсэн боловч ажлын 21 өдөрт багтаан нэмэлт баримт бичгийг ирүүлээгүй эсхүл ирүүлсэн баримт бичиг нь шаардлага хангаагүй;
29.3.2. эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаа эрхлэх орон байр нь энэ хуулийн 32.1.1-т заасан шаардлага хангаагүй;
29.3.3. зөвшөөрөл хүсэгч нь иргэн, эсхүл ашгийн төлөө хуулийн этгээд бол;
29.3.4. зөвшөөрөл хүсэгч нь энэ хуулийн 36.1.5-т заасан үндэслэлээр зөвшөөрлөө хүчингүй болгуулсан бол;
29.3.5. зөвшөөрөл хүсэгч хуулийн этгээдийн гүйцэтгэх захирал, удирдах зөвлөлийн гишүүн нь нохой, муур үржүүлэгчийн хувьцаа эзэмшигч, эрх бүхий албан тушаалтан бол.
30 дугаар зүйл. Эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийн гэрчилгээнд тусгах мэдээлэл
30.1. Эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөлд энэ хуулийн 19 дугаар зүйлд заасан мэдээллийг тусгана.
31 дүгээр зүйл. Түр байрлуулан асрамжлах газрын хөтлөх бүртгэл
31.1. Түр байрлуулан асрамжлах газар нь эзэнгүй амьтны талаар дараах бүртгэлийг хөтөлж, өөрчлөлтийг тухай бүр бүртгэнэ:
31.1.1.төрөл, үүлдэр, тоо толгой, нас, хүйс, чипний дугаар; 31.1.2.тухайн амьтныг хэрхэн олж авсан талаарх мэдээлэл; 31.1.3.нас баралт; 31.1.4.үржил хязгаарлах мэс ажилбар хийлгэсэн нохой, муурын мэдээлэл; 31.1.5.нохой, муур бусдад шилжүүлсэн тохиолдолд шилжүүлэн авсан этгээдийн мэдээлэл.
31.2. Түр байрлуулан асрамжлах газар энэ хуулийн 31.1-т заасан бүртгэлийн тайланг дараа оны 01 дүгээр сарын 20-ны өдрийн дотор мал, амьтны эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллагад жил бүр хүргүүлнэ.
32 дугаар зүйл. Эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаанд тавигдах нийтлэг шаардлага
32.1. Эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаа эрхлэхэд дараах нийтлэг шаардлага тавигдана:
32.1.1. амьтны төрөл, үүлдрийн онцлог, биеийн хэмжээнд тохирсон, хөдөлгөөн хязгаарлахгүй орон зай бүхий талбайтай, агаар солилцоо сайтай, улирлын онцлогт тохирсон, байгалийн гэрэл нэвтрэх боломжтой, эрүүл ахуйн шаардлага хангасан орон байранд ангилан байрлуулах;
32.1.2. мал эмнэлгийн үйлчилгээний нэгж, эсхүл малын эмчтэй хамтран ажиллах;
32.1.3. эрүүл ахуйн хөтөлбөртэй байх;
32.2. Түр байрлуулан асрамжлах газар энэ хуулийн 9.2.1-т зааснаас бусад асран хамгаалагчийн үүргийг хүлээнэ.
32.3. Түр байрлуулан асрамжлах газар эзэнгүй амьтныг хүлээн авах үүрэг хүлээхгүй.
33 дугаар зүйл. Түр байрлуулан асрамжлах газрын эрүүл ахуйн хөтөлбөр
33.1. Түр байрлуулан асрамжлах газрын эрүүл ахуйн хөтөлбөр дараах баримт бичгээс бүрдэнэ:
33.1.1.эзэнгүй амьтныг төрөл, үүлдрийн онцлог, биеийн хэмжээ, эрүүл мэндийн байдалд тохируулан түр байрлуулан асрамжлах газарт хүлээн авах журам; 33.1.2.халдварт өвчтэй эзэнгүй амьтныг тусгаарлах, асрах журам; 33.1.3.түр байрлуулан асрамжлах газарт мөрдөх аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн шаардлага.
33.2. Түр байрлуулан асрамжлах газар эрүүл ахуйн хөтөлбөрийг ажилтанд танилцуулж, хөтөлбөрийн хэрэгжилтэд хяналт тавина.
33.3. Түр байрлуулан асрамжлах газар иргэдийг эрүүл ахуйн хөтөлбөртэй танилцах боломжоор хангана.
34 дүгээр зүйл. Эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаанд хориглох зүйл
34.1. Түр байрлуулан асрамжлах газар гэрийн тэжээвэр амьтан худалдах, үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэхийг хориглоно.
34.2. Түр байрлуулан асрамжлах газар эзэнгүй амьтан хүлээн авснаас хойш ажлын таван өдрийн дотор бусдад шилжүүлэхийг хориглоно.
35 дугаар зүйл. Эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийг сунгах
35.1. Түр байрлуулан асрамжлах газар эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийн хугацаа дуусахаас 30 хоногийн өмнө зөвшөөрлийг сунгуулах тухай хүсэлтэд доор дурдсан баримт бичгийг хавсаргаж мал, амьтны эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллагад хүргүүлнэ:
35.1.1.эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийн гэрчилгээ; 35.1.2.энэ хуулийн 32.1.1-т заасан шаардлага хангасан эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаа явуулах орон байрны хэмжээ, нөхцөл байдлыг харуулсан гэрэл зураг, хаягийн нотлох баримт.
35.2. Мал, амьтны эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага энэ хуулийн 35.1-т заасан хүсэлт, түүнд хавсаргасан баримт бичгийг хүлээн авснаас хойш ажлын 10 өдөрт багтааж энэ хуулийн 36 дугаар зүйлд заасан үндэслэл байгаа эсэхийг хянаж, зөрчилгүй бол зөвшөөрлийн хугацааг анх олгосон хугацаагаар сунгана.
35.3. Эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийг сунгахаас татгалзсан тохиолдолд татгалзсан үндэслэлийг тодорхой зааж, энэ хуулийн 35.2-т заасан хугацааны дотор бичгээр хариу өгнө.
36 дугаар зүйл. Эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийг хүчингүй болгох
36.1.1.түр байрлуулан асрамжлах газар хүсэлт гаргасан; 36.1.2.түр байрлуулан асрамжлах газар татан буугдсан; 36.1.3.түр байрлуулан асрамжлах газар нийтийн эрх ашиг, эрүүл мэнд, аюулгүй байдал, хүрээлэн байгаа орчинд их хэмжээний хохирол учруулсан нь эрх бүхий байгууллагын шийдвэрээр тогтоогдсон;
36.1.4.энэ хуулийн 32 дугаар зүйлд заасан нийтлэг шаардлагыг хоёр буюу түүнээс дээш удаа зөрчсөн; 36.1.5.энэ хуулийн 47.2-т заасан хүчирхийллийн шинжтэй үйлдэл, эс үйлдэхүй гаргасан; 36.1.6.зөвшөөрөл, түүнийг баталгаажуулсан баримт бичгийг хуульд зааснаас бусад тохиолдолд бусдад шилжүүлсэн, худалдсан, бэлэглэсэн, барьцаалсан; 36.1.7.түр байрлуулан асрамжлах газар гэрийн тэжээвэр амьтан худалдах, үржүүлэх үйл ажиллагаа эрхэлсэн
36.1.8.эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагааг нэг жилийн хугацаанд явуулаагүй; 36.1.9.зөвшөөрөл авахдаа хуурамч бичиг баримт бүрдүүлсэн нь тогтоогдсон; 36.1.10.энэ хуулийн 31.2-т заасан тайлан хүргүүлэх үүргээ биелүүлээгүй, эсхүл гурав буюу түүнээс дээш удаа хугацаа хэтрүүлж хүргүүлсэн; 36.1.11.энэ хуулийн 29.3-т заасан зөвшөөрөл олгохоос татгалзах үндэслэл тогтоогдсон бол.
37 дугаар зүйл. Эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах зөвшөөрлийг хүчингүй болгох журам
37.1. Эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийг энэ хуулийн 24 дугаар зүйлд заасан журмын дагуу хүчингүй болгоно.
38 дугаар зүйл. Эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл дуусгавар болох
38.1. Эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийг энэ хуулийн 25 дугаар зүйлд заасан журмын дагуу дуусгавар болгоно.
39 дугаар зүйл. Түр байрлуулан асрамжлах газар гэрийн тэжээвэр амьтан шилжүүлэх
39.1. Түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл эзэмшигч эзэнгүй амьтныг энэ хуулийн 6.1.1, 6.2-т заасан шаардлага хангасан иргэнд шилжүүлнэ.

ДОЛООДУГААР БҮЛЭГ
ГЭРИЙН ТЭЖЭЭВЭР АМЬТНЫ ТАЛААРХ ТӨРИЙН БАЙГУУЛЛАГЫН ЧИГ ҮҮРЭГ, ОРОЛЦОО
40 дүгээр зүйл. Хөдөө аж ахуйн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагын чиг үүрэг
40.1. Хөдөө аж ахуйн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага гэрийн тэжээвэр амьтны талаар дараах чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ:
40.1.1.гэрийн тэжээвэр амьтны тухай хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлэх ажлыг нэгдсэн удирдлагаар хангаж, хэрэгжилтэд нь хяналт тавих; 40.1.2.салбарынхаа хөгжлийн чиг баримтлал, бодлого, төлөвлөлтөд гэрийн тэжээвэр амьтныг хамгаалах, эзэнгүй амьтны тоо толгойг бууруулах арга хэмжээг тухайлан тусгаж хэрэгжүүлэх.
41 дүгээр зүйл. Мал, амьтны эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллагын чиг үүрэг
41.1. Мал, амьтны эрүүл мэндийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага гэрийн тэжээвэр амьтны талаар дараах чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ:
41.1.1. нохой, муурын нэгдсэн бүртгэл хөтлөх ажлыг зохион байгуулах;
41.1.2. нохой, муур үржүүлэх, эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл олгох, хүчингүй болгох, хугацааг сунгах;
41.1.3. нохой, муур үржүүлэгч болон түр байрлуулан асрамжлах газрын нэгдсэн бүртгэл хөтлөх;
41.1.4. нохой, муур үржүүлэх болон эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийн нийтлэг шаардлагыг хангаж байгаа эсэх, зөвшөөрөл олгохоос татгалзах, зөвшөөрлийг хүчингүй болгох үндэслэл байгаа эсэхийг хянан шалгахтай холбогдуулан нэмэлт баримт бичиг гаргаж өгөхийг шаардах;
41.1.5. нохой, муур үржүүлэх болон эзэнгүй амьтан түр байрлуулан асрамжлах үйл ажиллагаа эрхлэхэд дагаж мөрдөх журмыг батлах, түүний биелэлтийг хангуулах;
41.1.6. нохой, муурын асран хамгаалагчийн сургалт явуулах хуулийн этгээдийн бүртгэл хөтлөх.
42 дугаар зүйл. Мэргэжлийн хяналтын байгууллагын чиг үүрэг
42.1. Мэргэжлийн хяналтын байгууллага нь Төрийн хяналт шалгалтын тухай хуульд заасан чиг үүргээс гадна гэрийн тэжээвэр амьтны талаар дараах хяналт шалгалтыг хэрэгжүүлнэ:
42.1.1.нохой, муур үржүүлэгч, түр байрлуулан асрамжлах газар энэ хуульд заасан нийтлэг шаардлагыг хангаж байгаа эсэхэд; 42.1.2.нохой, муур үржүүлэгч, түр байрлуулан асрамжлах газрын зөвшөөрлийг хүчингүй болгох үндэслэл байгаа эсэхэд; 42.1.3.энэ хуулийн 26 дугаар зүйлд заасан нохой, муур худалдах, худалдан авах, шилжүүлэхэд тавигдах шаардлагын биелэлтэд; 42.1.4.хуульд заасан бусад.
43 дугаар зүйл. Цагдаагийн байгууллагын чиг үүрэг
43.1. Цагдаагийн байгууллага хуульд заасан чиг үүргээс гадна алдагдсан, олсон гэрийн тэжээвэр амьтны бүртгэл хөтлөх, асран хамгаалагчийг тогтоох арга хэмжээ авах чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ.
44 дүгээр зүйл. Аймаг, нийслэлийн Засаг даргын чиг үүрэг
44.1. Аймаг, нийслэлийн Засаг дарга гэрийн тэжээвэр амьтны талаар дараах чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ:
44.1.1.харьяалах нутаг дэвсгэртээ гэрийн тэжээвэр амьтны тухай хууль тогтоомжийн биелэлтийг зохион байгуулах; 44.1.2.харьяалах нутаг дэвсгэрийн нохой, муурын бүртгэл хөтлөх ажлыг зохион байгуулах; 44.1.3.харьяалах нутаг дэвсгэрийн эзэнгүй нохой, муурын тоо толгойг бууруулах ажлыг зохион байгуулах.
45 дугаар зүйл. Сум, дүүргийн Засаг даргын чиг үүрэг
45.1. Сум, дүүргийн Засаг дарга гэрийн тэжээвэр амьтны талаар дараах чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ:
45.1.1.харьяалах нутаг дэвсгэртээ гэрийн тэжээвэр амьтны тухай хууль тогтоомжийн биелэлтийг зохион байгуулах; 45.1.2.харьяалах нутаг дэвсгэрийн нохой, муурын бүртгэл хөтлөх ажлыг зохион байгуулах;
45.1.3.харьяалах нутаг дэвсгэрийн эзэнгүй нохой, муурын тоо толгойг бууруулах ажлыг зохион байгуулах; 45.1.4.харьяалах нутаг дэвсгэртээ байрлах нохой, муур үржүүлэгч, түр байрлуулан асрамжлах газрын үйл ажиллагаанд хяналт тавих, гэрийн тэжээвэр амьтны тухай хууль тогтоомжийн биелэлтийг хангуулах ажлыг зохион байгуулах.
46 дугаар зүйл. Засаг даргын чиг үүрэг
46.1. Баг, хорооны Засаг дарга гэрийн тэжээвэр амьтны талаар дараах чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ:
46.1.1.харьяалах нутаг дэвсгэрийн нохой, муурын бүртгэл хөтлөх; 46.1.2.харьяалах нутаг дэвсгэрийн эзэнгүй нохой, муурын тоо толгойг бууруулах ажлыг хэрэгжүүлэх.

НАЙМДУГААР БҮЛЭГ
ГЭРИЙН ТЭЖЭЭВЭР АМЬТНЫГ ХАМГААЛАХ
47 дугаар зүйл. Гэрийн тэжээвэр амьтныг хүчирхийллээс хамгаалах
47.1. Иргэн, хуулийн этгээд гэрийн тэжээвэр амьтны эсрэг хүчирхийлэл үйлдэхийг хориглоно.
47.2. Дараах үйлдэл, эс үйлдэхүйг гэрийн тэжээвэр амьтны эсрэг хүчирхийлэл гэж үзнэ:
47.2.1.харгис хэрцгийгээр алах; 47.2.2.асран хамгаалагч, түр харагч гэрийн тэжээвэр амьтныг санаатайгаар хаях, төөрүүлэх; 47.2.3.эдгэшгүй өвчин, гэмтэлтэй, орчин тойрондоо аюултайгаас бусад тохиолдолд унтуулга хийх; 47.2.4.зодох, тамлах, хэт ачаалуулах;
47.2.5.хэсгийн болон бүтэн мэдээ алдуулах эм, эмнэлгийн хэрэгсэл хэрэглэхгүйгээр мэс ажилбар хийх; 47.2.6.хараа хяналтгүй орхих, өлсгөх, харангадуулсны улмаас үхэлд хүргэх; 47.2.7.гэрийн тэжээвэр амьтныг зодолдуулах, өгөөш, бай болгох, хүчирхийллийн шинжтэй тэмцээн, уралдаан, арга хэмжээ зохион байгуулах, оролцуулах; 47.2.8.гэрийн тэжээвэр амьтны эрүүл мэндэд сөргөөр нөлөөлөх хортой эм бэлдмэл, химийн бодисоор хордуулах;
47.2.9.гэрийн тэжээвэр амьтны хөдөлгөөнийг хязгаарласан орчинд байнга уях, хорих; 47.2.10.биеийн хэмжээ илт зөрүүтэй гэрийн тэжээвэр амьтдыг хооронд нь нийлүүлэх эсхүл аль нэг гэрийн тэжээвэр амьтны эрүүл мэндэд хохирол учирч болохуйц нийлүүлгийг санаатайгаар хийх;
47.2.11.гэрийн тэжээвэр амьтныг өөр төрлийн амьтантай нийлүүлэх; 47.2.12.гэрийн тэжээвэр амьтан ашиглан бэлгийн дур хүслээ ёс бусаар хангах; 47.2.13.гэрийн тэжээвэр амьтанд мансууруулах бодис, сэтгэцэд нөлөөлөх эм бэлдмэл, согтууруулах ундаа хэрэглүүлэх.
47.3. Энэ хуулийн 47.2-т заасан хүчирхийлэлд өртсөн гэрийн тэжээвэр амьтныг эмчлэх зардлыг гаргасан иргэн, хуулийн этгээд хүчирхийлэл үйлдсэн этгээдээс тухайн амьтныг эмчлэхтэй холбогдон гарсан зардлаа нөхөн төлүүлэхээр шаардах эрхтэй.
47.4. Гэрийн тэжээвэр амьтан бусдын эрүүл мэндэд хүнд гэмтэл учруулсан бол цагдаагийн байгууллагын дүгнэлтийг үндэслэн мал эмнэлгийн үйлчилгээний нэгж тухайн амьтныг албадан унтуулах арга хэмжээ авах ба унтуулахад гарсан зардлыг асран хамгаалагч хариуцна.
48 дугаар зүйл. Гэрийн тэжээвэр амьтны эсрэг хүчирхийллийг сурталчлахыг хориглох
48.1. Олон нийтийн хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэл, цахим орчинд гэрийн тэжээвэр амьтны эсрэг хүчирхийллийг сурталчилсан, уриалсан, өөгшүүлэн дэмжсэн, өдөөн турхирсан зураг, дууны, дүрсний, дуу-дүрсний бичлэг, нэвтрүүлэг, мэдээ бүтээх, нийтлэх, байрлуулах, түгээхийг хориглоно.
49 дугаар зүйл. Гэрийн тэжээвэр амьтны түүхий эдийг худалдах, худалдан авахыг хориглох
49.1. Гэрийн тэжээвэр амьтны гаралтай түүхий эд, бүтээгдэхүүнийг ашиг олох зорилгоор боловсруулах, худалдах, худалдан авахыг хориглоно.
50 дүгээр зүйл. Иргэн, хуулийн этгээдийн үүрэг, оролцоо
50.1. Гэрийн тэжээвэр амьтны эрхийг хамгаалах талаар иргэн, хуулийн этгээд дараах үүрэг хүлээнэ:
50.1.1. гэрийн тэжээвэр амьтны эсрэг хүчирхийллийн талаар эрх бүхий байгууллагад гомдол, мэдээлэл гаргах;
50.1.2. асран хамгаалагч, түр харагчийг гэрийн тэжээвэр амьтан тэжээснийх нь төлөө ялгаварлан гадуурхахгүй байх;
50.1.3. асран хамгаалагч, түр харагчид энэ хуульд заасан үүргээ биелүүлэх шаардлага тавих;
50.2. Иргэн бусдын гэрийн тэжээвэр амьтныг биеэ хамгаалах сэдэл төрүүлэхүйц үйлдэл гаргахыг хориглоно.
50.3. Хүн, хуулийн этгээд гэрийн тэжээвэр амьтныг шагнал, урамшуулалд олгох, олгохоор амлах, сурталчлахыг хориглоно.

ЕСДҮГЭЭР БҮЛЭГ
БУСАД ЗҮЙЛ
51 дугаар зүйл. Хууль тогтоомж зөрчигчид хүлээлгэх хариуцлага
51.1. Энэ хуулийг зөрчсөн этгээдэд Иргэний хууль, Зөрчлийн тухай хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэнэ.
52 дүгээр зүйл. Хууль хүчин төгөлдөр болох
52.1. Энэ хуулийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө.

Төслийн файлууд

1. Өргөн мэдүүлэх -Хамт өргөн мэдүүлсэн хууль тогтоомжийн төсөл
2. Өргөн мэдүүлэх -Үзэл баримтлал
3. Өргөн мэдүүлэх -Танилцуулга
4. Өргөн мэдүүлэх -Хууль тогтоомжийн хэрэгцээ шаардлагын урьдчилан тандан судалгаа
5. Өргөн мэдүүлэх -Зардлын тооцооны судалгаа
6. Хэлэлцэх эсэх -Бусад

Төслийн хэрэглэгчид

 . зохицуулагч

Б. ЭНХБАЯР

Initiator of the draft law
 . зохицуулагч

Х. НЯМБААТАР

Initiator of the draft law
 . зохицуулагч

Ж. СҮХБААТАР

Initiator of the draft law

Санал үлдээх

You can leave your comment after you sign in. Нэвтрэх