Боловсруулж байгаа хуулийн төслийн мэдээлэл

МОНГОЛ УЛСЫН ХУУЛЬ
2024 оны 1-р сарын 28 өдөр
Ulaanbaatar city
БИЧИЛ ҮЙЛДВЭР, ҮЙЛЧИЛГЭЭГ ДЭМЖИХ ТУХАЙ

НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ
НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ
1 дүгээр зүйл. Хуулийн зорилго, зорилт
1.1. Энэ хуулийн зорилго нь бичил үйлдвэр, үйлчилгээг хөгжүүлж, өрсөлдөх чадварыг сайжруулах, ажлын байрыг нэмэгдүүлэх, тэдгээрийн эдийн засагт эзлэх хувь оролцоог дээшлүүлэхэд чиглэнэ.
1.2. Энэ хуулийн зорилт нь бичил үйлдвэр, үйлчилгээнд үзүүлэх төрийн дэмжлэгийн хамрах хүрээ, хэлбэр, удирдлага, зохицуулалтын эрх зүйн үндсийг тогтоохтой холбогдсон харилцааг зохицуулахад оршино.
2 дугаар зүйл. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээг дэмжих хууль тогтоомж
2.1. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээг дэмжих хууль тогтоомж нь Монгол Улсын Yндсэн хууль, Иргэний хууль, Компанийн тухай хууль, Хоршооны тухай хууль, Нөхөрлөлийн тухай хууль, Засгийн газрын тусгай сангийн тухай хууль, Зээлийн батлан даалтын сангийн тухай хууль, “Хөдлөх эд хөрөнгө болон эдийн бус хөрөнгийн барьцааны тухай хууль, Үл хөдлөх эд хөрөнгийн барьцааны тухай хууль, энэ хууль болон эдгээр хуультай нийцүүлэн гаргасан хууль тогтоомжийн бусад актаас бүрдэнэ.
2.2. Монгол Улсын олон улсын гэрээнд энэ хуульд зааснаас өөрөөр заасан бол олон улсын гэрээний заалтыг дагаж мөрдөнө.
3 дугаар зүйл. Хуулийн үйлчлэх хүрээ
3.1. Энэ хууль Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт байнга байрлан үйл ажиллагаа эрхэлдэг бүртгүүлсэн ашиг олох зорилго бүхий дотоодын бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхэлдэг иргэн, иргэдийн бүлэг, аж ахуйн нэгжид үйлчилнэ.
3.2. Төрийн бус байгууллага, төрийн болон орон нутгийн өмчит, түүний оролцоотой компани, улсын төсөвт үйлдвэрийн газар, төрийн болон орон нутгийн өмчит аж ахуйн тооцоотой газар, гадаад улсын хуулийн этгээд энэ хуулийн зохицуулалтад хамаарахгүй.
4 дүгээр зүйл. Хуулийн нэр томьёоны тодорхойлолт
4.1. Энэ хуульд хэрэглэсэн дараах нэр томьёог доор дурдсан утгаар ойлгоно:
4.1.1. "бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгч" гэж үйлдвэрлэл, худалдаа, үйлчилгээний салбарт үйл ажиллагаа явуулдаг, жилийн 50 сая төгрөг хүртэл борлуулалтын орлоготой аж ахуйн нэгж, иргэн, иргэдийн бүлэг;
4.1.2. “иргэдийн бүлэг” гэж 3 ба түүнээс дээш иргэдийн хамтран ажиллах гэрээний үндсэн дээр нэгдсэн нэгдлийг;
4.1.3. "борлуулалтын орлого" гэж бичил үйлдвэрлэл, үйлчилгээ эрхлэгчийн санхүүгийн тайланд тодорхойлсон борлуулалтын орлогыг;
4.1.4. "кластер" гэж бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгч нь үйлдвэрлэл, үйлчилгээний зорилго, төрөл, чиглэл, газарзүйн байршлын хувьд хорших, төрөлжих хэлбэрээр харилцан уялдаатай хамтран ажиллахыг.

ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ
БИЧИЛ ҮЙЛДВЭР, ҮЙЛЧИЛГЭЭ ЭРХЛЭГЧ
5 дугаар зүйл. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчийг бүртгэх
5.1. Энэ хуульд заасан нөхцөлийг хангасан этгээд бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчээр бүртгүүлэх хүсэлтээ жижиг, дунд үйлдвэрийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага, эсхүл орон нутаг дахь тухайн асуудал хариуцсан эрх бүхий этгээдэд бичгээр, эсхүл цахимаар гаргана.
5.2. Энэ хуулийн 5.1-д заасан хүсэлтэд дараах баримт бичгийг хавсаргана:
5.2.1. Аж ахуй нэгжээр бүртгүүлэхэд:
5.2.1.1. Улсын бүртгэлийн гэрчилгээний хуулбар,
5.2.1.2. эхлэлтийн баланс, эсхүл өмнөх жилийн санхүүгийн тайлан,
5.2.2. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгч иргэнээр бүртгүүлэхэд:
5.2.2.1. Иргэний үнэмлэхний хуулбар,
5.2.2.2. Бизнесийн үйл ажиллагааны товч танилцуулга эсхүл эхлэлтийн хөрөнгийн мэдээлэл, эсхүл Хувь хүний орлогын албан татварын өмнөх жилийн тайлан
5.2.3. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэг иргэний бүлгээр бүртгүүлэхэд:
5.2.3.1. Бүлгийн гишүүдийн иргэний үнэмлэхний хуулбар,
5.2.3.2. Хамтран ажиллах гэрээ,
5.3. Хүсэлт гаргагч энэ хуулийн 5.1-д заасан нөхцөлийг хангасан гэж үзвэл хүсэлтийг хүлээн авснаас хойш ажлын 5 өдрийн дотор түүнийг бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчээр бүртгэж, тодорхойлолт олгоно.
5.4. Хүсэлт гаргагч энэ хуулийн 5.1-д заасан нөхцөлийг хангаагүй, эсхүл баримт бичгийн бүрдэл дутуу байвал үндэслэл бүхий бүртгэхээс татгалзсан хариуг ажлын 5 өдрийн дотор бичгээр мэдэгдэнэ.
5.5. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчийн бүртгэл, түүнд орсон нэмэлт, өөрчлөлтийн талаар жижиг, дунд үйлдвэрийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага албан ёсны цахим хуудсаар дамжуулан тухай бүр нийтэд мэдээлнэ.
5.6. Жижиг, дунд үйлдвэрийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага доор дурдсан үндэслэлээр бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчийг бүртгэлээс хасна:
5.6.1. борлуулалтын орлогын хэмжээ нь энэ хуулийн 4.1.1-д заасан хязгаараас хэтэрсэн;
5.6.2. бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгч бүртгэлээс хасуулах хүсэлт гаргасан;
5.6.3. бүртгүүлэхдээ хуурамч баримт бичиг бүрдүүлсэн нь тогтоогдсон;
5.6.4. аж ахуйн нэгж татан буугдсан;
5.6.5. иргэдийн бүлгийн хамтран ажиллах гэрээ дуусгавар болсон;
5.6.6. бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгч байгаль орчин, хүний эрүүл мэндэд хортой технологи, материал хэрэглэсэн, экологийн хохирол учруулсан нь тогтоогдсон.
5.7. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчийг бүртгэхтэй холбогдуулан үйлчилгээний хөлс, хураамж авахыг хориглоно.
6 дугаар зүйл. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчид хамаарахгүй этгээд
6.1. Жижиг дунд үйлдвэр, үйлчилгээг дэмжих тухай хуулийн 7.1-т заасан этгээдүүдийг бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчдэд хамааруулахгүй.

ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ
БИЧИЛ ҮЙЛДВЭР, ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ САЛБАРЫН ХАРИЛЦААНД ОРОЛЦОГЧ
7 дугаар зүйл. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчийн эрх, үүрэг
7.1. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгч дараах эрх эдэлнэ:
7.1.1. бичил үйлдвэр, үйлчилгээг дэмжих талаар төрөөс хэрэгжүүлж байгаа хөтөлбөр, төсөл, арга хэмжээнд хамрагдах, санхүүгийн дэмжлэг авах;
7.1.2. төрийн байгууллага, албан тушаалтны хууль бус аливаа шийдвэр, шаардлагыг биелүүлэхээс татгалзах, зохих журмын дагуу гомдол гаргах;
7.1.3. бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчид зориулан энэ хуулийн 7.1-д заасан этгээд болон бусад байгууллагаас зохион байгуулж байгаа сургалтад хамрагдах, мэдээлэл, зөвлөгөө авах;
7.1.4. бичил үйлдвэр, үйлчилгээний талаар төрөөс хэрэгжүүлж байгаа бодлого шийдвэрийн төсөлд санал өгөх, хэрэгжилтэд хяналт тавих;
7.1.5. хуульд заасан бусад эрх.
7.2. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгч дараах үүрэг хүлээнэ:
7.2.1. хууль тогтоомж, эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтны хууль ёсны шийдвэр, шаардлагыг биелүүлэх;
7.2.2. зохих стандарт, ариун цэвэр, эрүүл ахуйн шаардлагад нийцсэн үйлдвэрлэл, худалдаа, үйлчилгээ эрхлэх;
7.2.3. эрхлэх үйл ажиллагаа нь энэ хуулийн 6.1-д заасан чиглэлд хамаарч байвал энэ тухайгаа мэдэгдэж, бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчийн бүртгэлээс хасуулах;
7.2.4. бүтээгдэхүүн, үйлчилгээнийхээ чанарыг сайжруулж, өрсөлдөх чадвараа дээшлүүлэх, шинэ бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг нэвтрүүлэх;
7.2.5. ажилтны мэдлэг, туршлага, мэргэжлийн ур чадварыг дээшлүүлэх, менежментийн арга барилыг сайжруулах;
7.2.7. ажилтны тоо, борлуулалтын орлогын хэмжээ нь энэ хуулийн 4.1.1-д заасан хязгаараас хэтэрсэн бол жижиг, дунд үйлдвэрийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага, эсхүл орон нутаг дахь тухайн асуудал хариуцсан эрх бүхий этгээдэд мэдэгдэх;
7.2.8. Сангаас олгосон хөрөнгийг зориулалтын дагуу зарцуулах, зээлийн гэрээний үүргээ биелүүлэх;
7.2.9. зээлийн зарцуулалтын явц, байдлын талаарх тайланг Санд 6 сар тутам ирүүлэх;
7.2.10. хуулиар хүлээсэн бусад үүрэг.
8 дугаар зүйл. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчид үзүүлэх үйлчилгээ
8.1. Хувийн өмчит хуулийн этгээд дараах үйлчилгээг бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчид үзүүлж болно:
8.1.1. зөвлөгөө, мэдээллээр хангах;
8.1.2. бизнесийн зөвлөх үйлчилгээ;
8.1.3. сургалт зохион байгуулах;
8.1.4. борлуулалтыг дэмжих үйл ажиллагаа;
8.1.5. үйлдвэрлэл, үйлчилгээний зориулалтаар ажлын байр, тоног төхөөрөмжийг үнэ төлбөргүй ашиглуулах эсхүл хөнгөлөлттэй нөхцөлөөр түрээслүүлэх;
8.1.6. бизнес инкубацийн үйлчилгээ.

ДӨРӨВДҮГЭЭР БҮЛЭГ
БИЧИЛ ҮЙЛДВЭР, ҮЙЛЧИЛГЭЭГ ДЭМЖИХ ТӨРИЙН БОДЛОГО
9 дүгээр зүйл. Төрөөс бичил үйлдвэр, үйлчилгээг дэмжих талаар баримтлах бодлогын чиглэл
9.1. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээний цар хүрээ, ажлын байр нэмэгдүүлсэн байдал, хөгжлийн үе шат, бүс нутгийн хөгжилд үзүүлэх нөлөө, гадаад зах зээлд нэвтрэх чадамж, техник, технологийн байдлыг нь харгалзан төрөөс дараах чиглэлийн дэмжлэгийг үзүүлнэ:
9.1.1. Хөгжлийн бодлого, төлөвлөлт, түүний удирдлагын тухай хуульд заасан урт, дунд, богино хугацааны хөгжлийн бодлого, төлөвлөлтийн баримт бичгүүдэд нийцүүлэн бичил үйлдвэрлэл, үйлчилгээг хөгжүүлэх бодлогын хөтөлбөр боловсруулан хэрэгжүүлэх;
9.1.2. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээний зах зээлийн эрэлт, хэрэгцээ шаардлагыг үндэслэн бичил үйлдвэр үйлчилгээний салбарын хүний нөөцийн чадавхыг нэмэгдүүлэх, сургах, давтан сургах тогтолцоог хөгжүүлэх;
9.1.3. санхүүгийн дараах дэмжлэгийг үзүүлэх:
9.1.3.1. хөнгөлөлттэй зээл олгох;
9.1.3.2. шинээр бий болгосон ажлын байрны тоо, борлуулалтын орлогын хэмжээг харгалзан зээлийн хүүгийн хэмжээг бууруулах;
9.1.3.3. зээлийн давхар батлан даалт гаргах;
9.1.3.4. зээлийн хүүгийн татаас олгох;
9.1.3.5. тоног төхөөрөмжийн санхүүгийн түрээсийн үйлчилгээ, түрээсийн хүүгийн дэмжлэг үзүүлэх.
9.1.4. татварын хөнгөлөлт, чөлөөлөлт үзүүлэх;
9.1.5. экспортыг нэмэгдүүлэх, импортыг орлох өрсөлдөх чадвартай бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл, үйлчилгээг дэмжих;
9.1.6. бүтээгдэхүүн, ажил, үйлчилгээний борлуулалтад төрийн худалдан авалтаар дэмжлэг үзүүлэх;
9.1.7. бизнесийн зөвлөх үйлчилгээ үзүүлэх;
9.1.8. шинэ бүтээгдэхүүн хөгжүүлэх, бүтээмжийг нэмэгдүүлэх судалгааг дэмжих;
9.1.9. техник, технологийн дэвшлийг дамжуулах, нутагшуулах, шинжлэх ухаан, технологийн судалгааны үр дүнг үйлдвэрлэлд нэвтрүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх;
9.1.10. кластерын хэлбэрээр үйл ажиллагаа явуулдаг бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчийг тухайн орон нутаг дахь түүхий эдийн болон ажиллах хүчний нөөц, чадавх бусад онцлогоос хамааран дэмжих;
9.1.11. гадаад, дотоод зах зээлд нэвтрэхэд дэмжлэг үзүүлэх.
9.2. Монгол Улсын нийслэл Улаанбаатар хотын эрх зүйн байдлын тухай хуулийн 39.1-д заасан чиглэлээр нийслэл хотын тусгай бүсэд үйл ажиллагаа эрхлэх бол тухайн аж ахуйн нэгжийг төрөөс тэргүүн ээлжид дэмжинэ.
10 дугаар зүйл. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээг хөгжүүлэх хөтөлбөр
10.1. Бичил, үйлчилгээг хөгжүүлэх тэргүүлэх чиглэлийг тодорхойлох, өрсөлдөх чадварыг дээшлүүлэх, ажлын байр, санхүүгийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэх, кластераар төрөлжүүлэн хөгжүүлэхэд чиглэсэн дунд хугацааны хөтөлбөртэй байна.
10.2. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчдийн хууль эрх зүй, эдийн засаг, санхүү, маркетинг, менежментийн чиглэлээр мэдлэг мэдээллийг сайжруулах, мэдээллийн ил тод байдлыг хангахад чиглэсэн дунд хугацааны хөтөлбөртэй байна.
10.3. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээг хөгжүүлэх хөтөлбөрийг боловсруулах, хэрэгжүүлэх, дүгнэхэд тухайн салбарын мэргэжилтэн болон төрийн бус байгууллага, олон нийтийн оролцоог хангана.
11 дүгээр зүйл. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээний кластерыг дэмжих
11.1. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээг кластераар хөгжүүлэхэд төрөөс дараах дэмжлэгийг үзүүлнэ:
12 дугаар зүйл. Бичил үйлдвэрлэл, үйлчилгээг санхүүжилтээр дэмжих
12.1. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээг дэмжих үйл ажиллагаанд шаардагдах хөрөнгийг санхүүжүүлэх зорилго бүхий Бичил үйлдвэрлэл, үйлчилгээг дэмжих сан /цаашид "Сан" гэх/ байна.
12.2. Сангийн хуульд заасан чиг үүргийг жижиг, дунд үйлдвэрийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага хэрэгжүүлнэ.
12.3. Сангийн хөрөнгийг бүрдүүлэх, зарцуулах, гүйцэтгэлийг тайлагнах, хянахтай холбогдсон харилцааг Засгийн газрын тусгай сангийн тухай хуулиар зохицуулна.
12.4. Санд Засгийн газрын тусгай сангийн тухай хуулийн 16.3-т заасны дагуу улсын төсвөөс жил бүр хөрөнгө хуваарилна.
12.5. Сангаас хөнгөлөлттэй зээл олгох, төсөл сонгон шалгаруулах журмыг Засгийн газрын тусгай сангийн тухай хуулийн 16.7-д заасны дагуу Засгийн газар батална.
12.6. Сангаас олгох хөнгөлттэй зээлийн барьцаатай холбогдсон харилцааг “Хөдлөх эд хөрөнгө болон эдийн бус хөрөнгийн барьцааны тухай хууль, Үл хөдлөх эд хөрөнгийн барьцааны тухай хууль”-д нийцүүлэн энэхүү хуулийн 10.5 дахь хэсэгт жаасан журмаар зохицуулна.
12.7. Сангаас бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчид нэг удаа олгох зээлийн хэмжээг доор дурдсанаар тодорхойлно:
12.7.1. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгч иргэдийн бүлгийн бизнесийн үйл ажиллагааны эхлэлтийн хөрөнгө оруулалтын зорилгоор 5 хүртэл сая төгрөгийн барьцаагүй, хүүгүй зээл олгох;
12.7.2. бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчийн үйл ажиллагаанд шаардагдах богино хугацааны эргэлтийн хөрөнгийн санхүүгийн дэмжлэг болох 10.0 сая хүртэл төгрөгийн барьцаагүй, эргэн төлөгдөх нөхцөлтэй, эхний 6 сарын хугацаанд хүүгээс чөлөөлөх зээлийг олгох;
12.7.3. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчийн жилийн борлуултын орлогоос нь үйл ажиллагааг өргөжүүлэх зорилгоор 10-50 сая хүртэл төгрөгийн зээлийг олгох;
12.8. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчид энэ хуулийн 10.7.1, 10.7.2-т заасан зээлийг Сангаас шууд, 10.7-т заасан зээлийг банкаар дамжуулж олгоно. Банкийг сонгон шалгаруулалтаар сонгоно. Банканд Сангийн эх үүсвэрийг байршуулах, зээл олгох журмыг Засгийн газар батална.
12.9. Энэ хуулийн 12.8-д заасны дагуу банкаар дамжуулан олгогдох зээлээс аливаа шимтгэл, хураамж, төлбөр авахыг хориглоно.
12.10. Энэ хуулийн 12.7-д заасан зээлийн хугацаа 5 хүртэл жил байх бөгөөд зээл олгох салбар, чиглэл, зээлийн хүү, эх үүсвэрийн багцын хуваарилалт зэргийг болон зээл олгоход шаардлагатай бусад нөхцөл, шаардлагыг хууль тогтоомж болон Засгийн газрын бодлого, төсөл хөтөлбөртэй уялдуулан, жижиг, дунд үйлдвэрийн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батална.
12.11. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгч бүтээгдэхүүнээ экспортод гаргасан тохиолдолд банкнаас авсан зээлийн жилийн хүүгийнх нь 5.0 хүртэл хувийг Сангаас олгож болно.
12.12. Энэ хуулийн 12.11-д заасны дагуу Сангаас зээлийн хүүгийн татаас олгох журмыг жижиг, дунд үйлдвэрийн болон санхүү, төсвийн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн хамтран батална.
12.13. Дараах бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчид хөнгөлөлттэй зээл олгохгүй:
12.13.1. Сангаас авсан зээлийн үлдэгдэлтэй;
12.13.2. зээлийн мэдээллийн санд муу зээлийн түүхтэй;
12.13.3. Сангаас авсан зээлийг зориулалтын бусаар ашигласан нь тогтоогдсон;
12.13.4. шүүхийн шийдвэрээр бусдад төлөх өртэй;
12.13.5. төсөл хүлээн авах сүүлийн өдрийн байдлаар нийгмийн даатгал, татварын байгууллагад өртэй.
12.14. Зээлийн эх үүсвэрээр хэрэгжүүлэх төслийн талаар санал, дүгнэлт гаргах, сонгон шалгаруулалт явуулах, шийдвэр гаргахад аливаа этгээд хөндлөнгөөс нөлөөлөхийг хориглоно.
12.15. Албан үүргээ гүйцэтгэхэд нь хөндлөнгөөс нөлөөлсөн гэж үзвэл тухайн албан тушаалтан Нийтийн албанд нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлыг зохицуулах, ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тухай хуульд заасны дагуу эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтанд мэдэгдэх үүрэгтэй.
12.16. Сангаас хөнгөлөлттэй зээл олгох, төсөл сонгон шалгаруулахад бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчийг Хөдөлмөрийн тухай хуулийн “144.2, 144.3” -т заасныг хэрэгжүүлсэн эсэхийг харгалзан үзэж тэргүүн ээлжинд дэмжинэ.
12.17. Сан төсөл сонгон шалгаруулсан шийдвэрийг тухайн шийдвэр гарснаас хойш Сангийн албан ёсны цахим хуудас болон өдөр тутмын хэвлэлээр ажлын 5 өдрийн дотор нийтэд мэдээлнэ.
12.18. Сан нь зээлийн болон дамжуулан зээлдүүлэх гэрээний биелэлтэд хяналт тавина.
13 дугаар зүйл. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээний цахим мэдээллийн сан
13.1. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээний цахим мэдээллийн сан /цаашид "Мэдээллийн сан" гэх/ нь дараах мэдээллээс бүрдэнэ:
13.1.1. бичил үйлдвэр, үйлчилгээний хууль тогтоомж, төрийн байгууллага, албан тушаалтнаас гаргасан холбогдох эрх зүйн акт;
13.1.2. техник, технологийн хөгжил, зах зээлийн мэдээлэл;
13.1.3. гадаад, дотоодын бичил үйлдвэр, үйлчилгээний сайн туршлага;
13.1.4. эрдэм шинжилгээний байгууллага, судлаачийн тайлан, бүтээл;
13.1.5. төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах захиалга;
13.1.6. бичил үйлдвэр, үйлчилгээг санхүүжүүлэх гадаад, дотоодын буцалтгүй тусламж, зээлээр хэрэгжиж байгаа төсөл, хөтөлбөрийн талаарх мэдээлэл;
13.1.7. бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчид зориулан гадаад, дотоодод зохион байгуулах үзэсгэлэн, худалдааны тухай мэдээлэл;
13.1.8. хуулиар нууцад хамааруулаагүй бусад мэдээлэл.
13.2. Мэдээллийн сан нь бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчийн эрэлт, нийлүүлэлт, хэрэгцээ, шаардлагыг холбох цахим хөтөчтэй байна.
13.3. Мэдээллийн санг бүрдүүлэх, хөтлөх, мэдээлэл цуглуулах, үйлчилгээ үзүүлэх журмыг жижиг, дунд үйлдвэрийн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батална.

ТАВДУГААР БҮЛЭГ
БИЧИЛ ҮЙЛДВЭР, ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ТАЛААРХ ТӨРИЙН БОЛОН НУТГИЙН ӨӨРӨӨ УДИРДАХ БАЙГУУЛЛАГЫН БҮРЭН ЭРХ
14 дүгээр зүйл. Улсын Их Хурлын бүрэн эрх
14.1. Улсын Их Хурал бичил үйлдвэр үйлчилгээний талаар дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:
14.1.1. бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэх эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох, санхүү, татвар, зээл, хөрөнгө оруулалтын таатай нөхцөлийг бүрдүүлэхэд чиглэсэн төрийн бодлогыг тодорхойлох;
14.1.2. бичил үйлдвэр, үйлчилгээг дэмжих хөтөлбөр, төсөл, арга хэмжээнд шаардагдах хөрөнгийн эх үүсвэрийг батлах;
14.1.3. бичил үйлдвэр, үйлчилгээний салбарт улсын төсөв, гадаадын зээл, тусламжийн хөрөнгөөр хэрэгжүүлж байгаа төсөл, хөтөлбөр, Засгийн газраас авч хэрэгжүүлсэн арга хэмжээний биелэлт, гүйцэтгэлийн тайланг хэлэлцэх;
14.1.4. хуульд заасан бусад бүрэн эрх.
15 дугаар зүйл. Засгийн газрын бүрэн эрх
15.1. Засгийн газар бичил үйлдвэр, үйлчилгээний талаар дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:
15.1.1. энэ хуулийн 10.1, 10.2-т заасан хөтөлбөрийг 5 жилийн хугацаатай баталж, хэрэгжилтийг хангах;
15.1.2. орон нутгийн түүхий эдийн нөөц, эрэлт, хэрэгцээ, энэ хуулийн 18.3-т заасан саналыг харгалзан кластераар бүсчлэн хөгжүүлэх чиглэлийг батлах;
15.1.3. бичил үйлдвэр, үйлчилгээг хөгжүүлэх хөтөлбөр, төсөл, арга хэмжээнд шаардагдах хөрөнгийн эх үүсвэрийг гадаадын зээл, тусламж, эдийн засаг, нийгмийг хөгжүүлэх жил бүрийн үндсэн чиглэл, төсвийн хүрээний мэдэгдэл, улсын төсөвт тусган шийдвэрлүүлэх;
15.1.4. аж үйлдвэрийн парк байгуулах, эдийн засгийн чөлөөт бүсийг хөгжүүлэхэд бичил үйлдвэр үйлчилгээ эрхлэгчийн оролцоог нэмэгдүүлэх;
15.1.5. Төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн гэрээний хүрээнд бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчийн бүтээгдэхүүн, ажил, үйлчилгээний борлуулалтыг дэмжсэн худалдан авах ажиллагааны хувийг тодорхойлох, татварын хөнгөлөлт, чөлөөлөлт олгох асуудлыг шийдвэрлэх;
15.1.6. хуульд заасан бусад бүрэн эрх.
16 дугаар зүйл. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээний асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагын бүрэн эрх
16.1. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээний асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:
16.1.1. бичил үйлдвэр, үйлчилгээг дэмжих хууль тогтоомж, энэ хуулийн 10.1, 10.2, 16.1.2-т заасан хөтөлбөр, баримт бичгийн төслийг боловсруулах, биелэлтэд хяналт тавих;
16.1.2. бичил үйлдвэр, үйлчилгээний салбарт улсын төсөв, гадаадын зээл, тусламжийн хөрөнгөөр хэрэгжүүлж байгаа төсөл, арга хэмжээ, Санг нэгдсэн бодлого, удирдлагаар хангах;
16.1.3. бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчид үзүүлэх төрийн үйлчилгээг нээлттэй, шуурхай хүргэх, шат дамжлагыг багасгах, хяналт шалгалт, бүртгэл, зөвшөөрлийн тогтолцоог боловсронгуй болгох санал боловсруулж шийдвэрлүүлэх;
16.1.4. энэ хуулийн 16.1.7-д заасан судалгааны тайланг үндэслэн салбартаа шаардлагатай хүний нөөцийн асуудлыг мэргэжлийн болон техникийн боловсролыг хөгжүүлэх талаарх төлөвлөгөө, үндсэн чиглэл, хөтөлбөр, суралцагч элсүүлэх мэргэжлийн чиглэлд тусгуулах;
16.1.5. хуульд заасан бусад бүрэн эрх.
16.2. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээний талаарх энэ хуульд заасан төрийн зарим чиг үүргийг холбогдох хууль тогтоомжид нийцүүлэн төрийн бус байгууллагад шилжүүлж болно.
17 дугаар зүйл. Бичил үйлдвэр, үйлчилгээний асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллагын бүрэн эрх
17.1. Жижиг дунд үйлдвэр, үйлчилгээг дэмжих тухай хуулийн 17 дугаар зүйлд заасан төрийн захиргааны төв байгууллага нь бичил үйлдвэр, үйлчилгээг дэмжих чиглэлээр дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:
17.1.1. бичил үйлдвэр, үйлчилгээний хууль тогтоомж, төрийн бодлого, чиглэлийг хэрэгжүүлэх, биелэлтийг тайлагнах;
17.1.2. эрдэм шинжилгээ, судалгааны үр дүнг үйлдвэрлэлд нэвтрүүлэх чиглэлээр зохион байгуулалтын арга хэмжээ авах;
17.1.3. бичил үйлдвэр, үйлчилгээний салбарын харилцаанд оролцогчидтой харилцах, мэдээлэл солилцох, нэг цонхны үйлчилгээг нэвтрүүлэх;
17.1.4. энэ хуулийн 10.1-д заасан этгээдийг зөвлөгөө, мэдээллээр хангах;
17.1.5. хүний нөөцийг сургах, чадавхжуулах, бүтээгдэхүүн хөгжүүлэх, олон улсын зах зээлд нэвтрэх болон бусад чиглэлээр сургалт зохион байгуулах;
17.1.6. бичил үйлдвэр, үйлчилгээг дэмжих цахим мэдээллийн санг бүрдүүлэх, эрхлэн хөтлөх;
17.1.7. бичил үйлдвэр, үйлчилгээний салбарт шаардлагатай хүний нөөцийн судалгааг жил бүр хийж, үр дүнг бичил үйлдвэр, үйлчилгээний асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагад тайлагнах;
17.1.8. бичил үйлдвэр, үйлчилгээний талаарх судалгааг тогтмол хийж, тэдгээрийг хөгжүүлэх, дэмжихтэй холбогдсон санал боловсруулж шийдвэрлүүлэх;
17.1.9. бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчид зориулсан үндэсний болон олон улсын хэмжээний үзэсгэлэн, худалдаа, чуулга уулзалт зохион байгуулах;
17.1.10. бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг хамгаалах асуудлаар төрийн болон төрийн бус байгууллагатай хамтран ажиллах, мэдээлэл солилцох;
17.1.11. хариуцсан асуудлаар шаардлагатай мэдээ, судалгаа, холбогдох бусад баримт бичгийг аж ахуйн нэгж, байгууллагаас гаргуулан авах;
17.1.12. цахим худалдаа, үйлчилгээ нэвтрүүлэх, зохион байгуулахад дэмжлэг үзүүлэх;
17.1.13. аймаг, нийслэлийн Засаг даргын дэргэдэх бичил болон жижиг дунд үйлдвэр, үйлчилгээ, хоршооны асуудал хариуцсан нэгж, албан хаагчийг мэргэжил, арга зүйн удирдлагаар хангах;
17.1.14. хууль тогтоомжид заасан бусад чиг үүрэг.
18 дугаар зүйл. Нутгийн өөрөө удирдах байгууллага болон Засаг даргын бүрэн эрх
18.1. Аймаг, сум, нийслэл, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал бичил үйлдвэр, үйлчилгээний талаар дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:
18.1.1. тухайн шатны жил бүрийн төсөвт бичил үйлдвэр, үйлчилгээг хөгжүүлэх зориулалтаар хөрөнгө тусгаж батлах;
18.1.2. тухайн нутаг дэвсгэрт бичил үйлдвэр, үйлчилгээг дэмжих орон нутгийн дэд хөтөлбөрийг энэ хуулийн 10.1, 10.2, 16.1.2-т заасан бодлогын баримт бичигт нийцүүлэн батлах, хэрэгжилтэд хяналт тавих.
18.2. Аймаг, сум, нийслэл, дүүргийн Засаг дарга бичил үйлдвэр, үйлчилгээг дэмжих хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлэх, дэмжлэг үзүүлэх арга хэмжээг орон нутагт зохион байгуулах ажлыг хариуцан гүйцэтгэнэ.
18.3. Аймаг, сум, нийслэл дүүргийн засаг дарга нь Төрийн болон орон нутгийн өмчөөр бараа ажил үйлчилгээ худалдан авах тухай хуульд заасны дагуу байгуулсан гэрээний үнийн дүнгийн 10 хүртэл хувийг тухайн орон нутгийн бичил бизнес эрхлэгчийн худалдаа, үйлчилгээ, бараа, бүтээгдэхүүнийг худалдан авахад зарцуулахыг Тендерийн гэрээнд тусгаж болно.
18.4. Тухайн шатны Засаг дарга бичил үйлдвэр, үйлчилгээг кластераар хөгжүүлэх тухай саналаа боловсруулж, дээд шатны эрх бүхий албан тушаалтанд хүргүүлнэ.
19 дүгээр зүйл. Аймаг, сум, нийслэл, дүүргийн бичил үйлдвэр, үйлчилгээ хариуцсан байгууллага, албан тушаалтны эрх, үүрэг
19.1. Аймаг, нийслэлийн бичил үйлдвэр, үйлчилгээ, хоршооны асуудал хариуцсан байгууллага нь дараах эрх, үүрэгтэй:
19.1.1. Монгол Улсын засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж түүний удирдлагын тухай хуулийн 21.1.8, 24.1.6-д заасан аймаг, нийслэлийн бичил үйлдвэр, үйлчилгээг дэмжих сангийн менежментийн асуудлыг хариуцах;
19.1.2. тухайн аймаг, нийслэлийн нутаг дэвсгэрт бичил үйлдвэр, үйлчилгээ, хоршоог хөгжүүлэх, дэмжих үйл ажиллагааг төлөвлөх, хэрэгжилтийг зохион байгуулах, сурталчлах, тайлагнах;
19.1.3. аймаг, нийслэлийн Засаг даргыг мэдээллээр хангах, арга зүйн зөвлөмж өгөх, үйл ажиллагаанд нь дэмжлэг үзүүл‎эх;
19.1.4. бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчийн үйл ажиллагаанд хяналт тавих;
19.1.5. энэ хуулийн 13.1-д заасан мэдээллийг хөтөлж, цахим мэдээллийн санд оруулах;
19.1.6. бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчийг сургах, дадлагажуулах арга хэмжээг зохион байгуулах, мэдээллээр хангах, түгээн дэлгэрүүлэх;
19.1.7. борлуулалтыг дэмжих үзэсгэлэн худалдаа зохион байгуулах.
19.2. Сум, дүүргийн бичил үйлдвэр, үйлчилгээ, хоршооны асуудал хариуцсан албан хаагч нь дараах эрх, үүрэгтэй:
19.2.1. тухайн сум, дүүргийн нутаг дэвсгэрт бичил үйлдвэр, үйлчилгээг хөгжүүлэх, үйл ажиллагааг төлөвлөх, хэрэгжилтийг зохион байгуулах, сурталчлах, тайлагнах;
19.2.2. бичил үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчийг бүртгэх, мэдээллийг цахим мэдээллийн санд оруулах;
19.2.3. бичил үйлдвэр, үйлчилгээ, хоршооны салбарт хийгдсэн дэвшилтэт судалгааны үр дүнг үйлдвэрлэлд нэвтрүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх;
19.2.4. аймаг, нийслэлийн холбогдох байгууллагатай хамтран борлуулалтыг дэмжих үзэсгэлэн худалдаа зохион байгуулах.
19.3. Аймаг, нийслэлд энэ хуулийн 19.1-д заасныг хэрэгжүүлэх нэгж, сум, дүүрэгт энэ хуулийн 19.2-т заасныг хэрэгжүүлэх албан хаагчтай байна.

ЗУРГАДУГААР БҮЛЭГ
БУСАД ЗҮЙЛ
20 дугаар зүйл. Хууль зөрчигчид хүлээлгэх хариуцлага
20.1. Энэ хуулийг зөрчсөн хүн, хуулийн этгээдэд Зөрчлийн тухай хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэнэ.
20.2. Энэ хуулийг зөрчсөн албан тушаалтны үйлдэл нь гэмт хэргийн шинжгүй бол Төрийн албаны тухай хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэнэ.
20.3. Энэ хуулийн 5.3, 5.4, 5.7, 10.7, 11.7, 10.8, 10.10, 10.13-т заасныг зөрчсөн буруутай албан тушаалтныг Төрийн албаны тухай хуульд заасан сахилгын шийтгэл ногдуулна.
20.4. Албан тушаалтан энэ хуулийн 10.14-т заасан үүргээ биелүүлээгүй бол Нийтийн албанд нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлыг зохицуулах, ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тухай хуулийн 29.2.2-т заасан, энэ хуулийн 10.13-т заасныг зөрчсөн бол мөн хуулийн 29.2.4-т заасан хариуцлага хүлээлгэнэ.

Төслийн файлууд

1. Өргөн мэдүүлэх -Хамт өргөн мэдүүлсэн хууль тогтоомжийн төсөл
2. Өргөн мэдүүлэх -Үзэл баримтлал
3. Өргөн мэдүүлэх -Танилцуулга
4. Өргөн мэдүүлэх -Хууль тогтоомжийн хэрэгцээ шаардлагын урьдчилан тандан судалгаа

Төслийн хэрэглэгчид

 . зохицуулагч

Д. БАТЛУТ

Initiator of the draft law

Санал үлдээх

You can leave your comment after you sign in. Нэвтрэх